خانه >

منابع و سرفصل های دکتری 1401 پایگاه توسعه روستایی

به اطلاع داوطلبین دکتری 1401 می‌رسانیم منابع و سرفصل های دکتری 1401 رشته های برنامه ریزی روستایی،توسعه و ترویج کشاورزی منتشر شد

معرفی منابع و سرفصل های دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی 1401

مقدمه

موفقیت در آزمون دکتری مستلزم برخورداری ازمنابع موثق و برنامه ریزی هدفمند می باشد، برهمین اساس پایگاه توسعه روستایی مطابق با رویه همه ساله خود با بررسی سوالات آزمون های برگزار شده و تغییرات منابع، اقدام به معرفی مهمترین منابع آزمون دکتری 1401 در گرایش جغرافیا و برنامه ریزی روستایی نموده است. بنابر اطلاعیه سازمان سنجش دررابطه با دروس امتحانی کنکور دکتری، در سال 1401 همچون چهار سال گذشته، تغییری در مواد درسی اعلام شده بوجود نیامده است. بر همین اساس کنکور 1401 دکتری برنامه ریزی روستایی به شرح زیرخواهد بود

دروس عمومی (ضریب یک): زبان عمومی و استعداد تحصیلی

دروس تخصصی (ضریب چهار): روش تحقیق، جغرافیای روستایی(مبانی و ایران)، دیدگاهها و نظریات توسعه روستایی و مدل ها و تکنیک های برنامه ریزی روستایی

روش تحقیق

یکی ازدروس پایه ای برای اغلب رشته ها در آزمون دکتری میباشد، بررسی های انجام شده نشان می دهد سوالات روش تحقیق در کنکور 1400 از یک روند استانداردی برخوردار بوده است. و داوطلبان می توانند با کمی دقت به بخش اعظم سوالات پاسخ دهند.در کنکور دکتری 1400، در رابطه با چیدمان سوالات مطرح شده بخش اعظم سوالات از کتب دکتر حافظ نیا و کلانتری می باشد و مباحثی همچون روایی،ابزارهای تحقیق،آزمون های آماری و روش های نمونه گیری است و دو سوال هم از روش تحقیق کیفی درحوزه روش تحقیق آمیخته و تحلیل گفتمان نظری مطرح شده است .یکی ازمنابع جامعی که همواره موردتاکید داوطلبین و افراد پذیرفته شده در کنکور دکتری بوده است کتاب روش تحقیق در علوم انسانی دکتر حافظ نیا میباشد. کتاب روش تحقیق در علوم انسانی حافظ نیا به دلیل جامع بودن و بیان شیوا و ساده آن همواره جزو منابع مهم آزمون دکتری محسوب می شود و به داوطلبان توصیه می شود، این کتاب را با دقت مطالعه نمایند. فصول ابتدایی این کتاب جزو بخش های مهم به حساب می آید. و داوطلبان حتما فصول 1-2-4-5-6-9 را بطور دقیق مطالعه نمایند. در ضمن نکته ای که مدنظر قرار بگیرد. نیازی به حفظ کردن فرمول های آزمون های آماری نیست و در خاتمه بهتر است پاورقی و پیوست ها بالاخص در رابطه با سایت های نمایه کنندگان و مجوز نشریات و روش های رفرنس دهی همچون شیکاگو و APA مطالعه شود. بعد از مطالعه کتاب حافظ نیا و شناخت کلیات مباحث ورود به حوزه های تخصصی می تواند مفید باشد. کتاب روش تحقیق در جغرافیای انسانی جمیزلنسی که توسط دکتر رضوانی ترجمه گردیده است، بسیار مناسب می باشد، تجارب داوطلبان نشان می دهد فصول اول تا پنجم جزو مباحث مهم این کتاب می باشد و بهتر است فصول دیگر فقط بصورت گذرا مطالعه شود.

با توجه به اینکه مباحث روش تحقیق عمدتا به دو بخش روش تحقیق کمی و کیفی تقسیم میشود مطالعه درباره این دو بخش بسیار مفید می باشد، در رابطه با روش تحقیق کیفی می توان به کتاب روش تحقیق کیفی در جغرافیای انسانی دکترپور احمد هم اشاره کرد. همچنین مطالعه کتاب روش تحقیق درعلوم تربیتی دلاور هم میتواند بسیار مفید باشد البته جزوه 80 صفحه ای آن که برگرفته ازنکات مهم است می تواند بسیار کاربردی باشد. پایگاه توسعه روستایی سعی نموده برای روش تحقیق جزوه ای جامع تهیه نماید که بتواند تمامی مباحث را پوشش جامع دهد.بخش اول این جزوه مربوط به روش تحقیق حافظ نیا و بخش دوم آن شامل 200 نکته ای کاربردی مستخرج از کنکورهای گذشته و نکات کلیدی کتب مختلف میباشد.

در خاتمه یادآوری میکنیم مهمترین اصل در بخش روش تحقیق مطالعه سرفصل های این درس است و خیلی نوع رفرنس مهم نمی باشد و داوطلبان بهتر است سعی کنند تعاریف و انواع روش تحقیق،فلسفه های روش تحقیق،جوامع آماری و روش های نمونه گیری،متغیرها و انواع آنها،فرضیات و ابزارهای تحقیق و آزمون های آماری(آزمون های پارامتریک و ناپارامتریک و معنی داری و همبستگی) را یاد بگیرند باز هم توصیه می شود داوطلبین علاوه بر مباحث نظری سعی کنند مفاهیم را در قالب مثال یاد بگیرند.

جغرافیای روستایی

در رابطه با درس جغرافیای روستایی همانگونه که قبلا بارها به داوطلبان اعلام شده بود مباحث روز از جمله عمده ترین مباحثی بود که امسال هم در طراحی سوال به آن توجه شده بود و از جمله این مباحث می توان به برنامه ششم توسعه،طرح های روستایی،فرصت های توسعه ای و ایجاد اشتغال و جهانی سازی اشاره کرد بخش دیگری سوالات مطرح شده مربوط به کتاب مبانی جغرافیای روستایی دکتر سعیدی است، با توجه به پراکنش موضوعی سوالات مطرح شده می توان سطح سوالات را در حد متوسط در نظر گرفت و داوطلبان می توانستند با اندکی مطالعه در زمینه مباحث روز براحتی به نیمی از سوالات این بخش پاسخ دهند، در واقع میتوان گفت نگاه طرحان سوال عمدتا سنجش سطح اطلاعات عمومی داوطلبین در حوزه های مختلف برنامه ریزی روستایی است. مباحث جغرافیای روستایی به سه بخش تقسیم می شود مبحث مبانی جغرافیای که عمدتا می توان به کتاب دکتر عباس سعیدی اشاره کرد، بحث جغرافیای روستایی ایران به کتاب های دکتر مهدوی و افراخته اشاره کرد و مباحث کوچ نشینی می توان به مباحث دکتر مشیری اشاره کرد. یکی ازتغییراتی که درطراحی سوالات آزمون دکتری سالهای 1398-1400 به نسبت سالهای قبل مشهود بود، طراحی سوالات از مباحث روز بود. بر همین اساس به داوطبین توصیه می شود مباحث روز را مطالعه نمایند و حدالامکان مباحث تخصصی که در کانال و پایگاه توسعه روستایی به آن اشاره می شود را پیگیری نمایند.

در درس مبانی جغرافیای روستایی، پراکنش سوالات از گستردگی فراوانی برخوردار است و چند سوال از مباحث روز مطرح شده است که از جمله آنها می توان به برنامه لیدر اتحادیه اروپا،فعالیت های گردشگری،رویکرد فضایی مناطق روستایی و مقوله بازساخت و دیدگاههای هانس بوبک اشاره کرد. در رابطه با سطح سوالات می توان گفت وضعیت این سوالات بصورت متوسط بوده است و داوطلبین که مباحث روز را مطالعه کرده باشند می توانستند بهتر به سوالات پاسخ دهند در رابطه با رفرنس های این درس می توان گفت امسال از کتب و مراجع مختلفی برای طراحی سوال استفاده شده است که سه کتاب مبانی جغرافیای روستایی،جغرافیای روستایی ایران دکتر افراخته و جغرافیای بازساخت رضوانی از عمده ترین رفرنس ها می باشند در رابطه با محوریت سوالات می توان گفت بخش جغرافیای اقتصادی و فضایی و مبانی جغرافیای از عمده ترین مباحث مطرح شده می باشد یکی دیگراز منابع مهم در یک حوزه کتاب مبانی روستایی سعیدی سالهاست به عنوان یکی از رفرنس های اساسی آزمون های ارشد و دکتری شناخته می شود.به داوطلبان توصیه می شود این کتاب را بطور کامل مطالعه نمایند. هر چند در اغلب ازمون ها تاریخچه و روند تکاملی جغرافیا مورد توجه قرار نمی گیرد بازهم بهتر است یک مرور اجمالی شود در ضمن خواندن پاورقی ها در کتاب هم توصیه می شود در نگاه کلی فصول 2-3-4-5-6 جزو فصول بسیار مهم این کتاب می باشد. دررابطه با مبحث جغرافیای روستایی ایران کتاب دکتر حسن افراخته یکی از جدیدترین رفرنس های است که برای آزمون ارشد و دکتری می توان در نظر گرفت این کتاب با توجه به بروز بودن زمان چاپ توانسته برخی از مباحث روز حوزه روستایی را تحت پوشش قرار دهد که این مورد از جمله موارد خاص این کتاب است. نکته مهم اینکه بخش تاریخچه و جداول آماری کتب جزو سوالات کنکوری نبوده و نیست و داوطلبین نیازی نیست این مباحث را مطالعه عمیق نمایند.همچنین از دیدگاه رتبه های موفق فصول 2تا8 کتاب جزو مطالب مهم می باشد و فصل یازده هم می تواند از فصول مهم باشد.

در خاتمه به داوطلبین دکتری 1401 توصیه میکنیم در مبحث جغرافیای روستایی صرفا به منابع کتابی اکتفا نکنند و حتما مباحث روز را مطالعه نمایند از جمله در رابطه با برنامه های ششم و اقدامات انجام شده،طرح های هادی و طرح های که توسط سازمان های مختلف انجام میشود پایگاه توسعه روستایی هم تلاش می کند ر جزوه جامع خود این مباحث را اضافه نماید

دیدگاهها و نظریات توسعه روستایی

سوالات دیدگاهها و نظریات روستایی 1400 هم همچون سال گذشته در ابعاد مختلف مطرح شده است و باز هم مباحث روز همچون حکمروایی محلی (روستایی)،معیشت پایدار،توانمندسازی،پیوند ها و روابط روستا شهر،کالایی شدن و مدیریت ریسک در مناطق روستایی از مهمترین مباحثی است که در کنکور امسال مورد توجه قرار گرفته است البته چند سوال هم معطوف به کتاب دیدگاهها و نظریات پاپلی یزدی در درس دیدگاهها و نظریات روستایی پراکنش سوالات از گستردگی زیادی برخوردار است و مطالعه صرفا یک منبع نمی تواند به تنهایی باعث موفقیت داوطلبان شود سوالات مطرح شده جدید در درس نظریات روستایی به نسبت سالهای قبل بیشتر شده است اما می توان گفت 5 سوال مطرح شده از کتاب دیدگاههای پاپلی یزدی بوده است و 4 سوال هم در مباحث روز جزوه جامع نظریات روستایی ارائه شده است با این وجود سطح این سوالات متوسط بوده است و دو مقوله حکمروایی و معیشت و خزش شهری روستایی از پر تکرار ترین بخش سوالاتی است که در سال گذشته هم به آن اشاره شده است از سوی دیگر چند سوال ناآشنا برای داوطلبین در کنکور مطرح شده که در منابع 1401 این درس اعمال خواهد شد. در رابطه با منابع می توان علاوه بر کتاب نظریات پاپلی روستایی به کتاب حکمروایی روستایی دکتر رکن الدین افتخاری هم جزو رفرنس های بسیار خوب میتواند باشد، هم اشاره نمود

کتاب دیگری که می تواند به عنوان رفرنسی مکمل شناخته شود جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی دکتر مصطفی ازکیا است بخش اول این کتاب که شامل مباحث توسعه و دیدگاههای توسعه ای است می تواند پاسخگویی بسیاری از مباحث این درس باشد. جزوه جامع نظریات و دیدگاه های روستایی در114 صفحه ازسه بخش نظریات توسعه روستایی (دکتر پاپلی یزدی)، نکات مستخرج جامعه شناسی توسعه (دکتر ازکیا) ؛ نظریات برنامه ریزی روستایی (محمود جمعه پور) تشکیل شده است که میتواند برای داوطلبان مفید باشد.

در خاتمه به داوطلبین عزیز توصیه می شود در رابطه با دیدگاهها و نظریات توسعه روستایی مقولاتی همچون توانمندسازی،معیشت روستایی،حکمروایی و مولفه های مرتبط با آن،روابط روستا شهر و الگوهای مشارکتی را مدنظر قرار دهند تا بتوانند در آزمون 1401 موفق تر باشند

تکنیک ها و مدل های برنامه ریزی روستایی

این درس به دلیل تنوع مباحث همواره جزو چالش برانگیزترین بخش سوالات دکتری است در کنکور امسال هم سطح سوالات مطرح شده متوسط رو به سخت می باشد و داوطلبانی که از دروس گذشته توانسته اند پاسخ بهتری داده باشند می توانند به موفقیت دست پیدا کنند با این حال می توان روش ها وفنون تصمیم گیری همچون روش های شاخص سازی و رفع اختلاف مقیاس،تحلیل شبکه و نمایش خروجی یافته ها و ضریب مکانی و مدل سوات ازجمله ترین مباحث مطرح شده است در واقع می توان گفت دو کتاب روش ها و فنون تصمیم گیری چند شاخصه پورطاهری و مدل های کمی در برنامه ریزی دکتر کلانتری و کتاب برنامه ریزی در نواجی روستایی عنابستانی از جمله مهمترین منابع کنکوری به حساب می آید،در واقع می توان گفت همانگونه که قبلا هم اشاره شد ویژگی های آزمون های آماری،روش کاربرد و روش های رفع اختلاف مقیاس و وزن دهی از مهمترین موارد است و داوطلبان می توانند به ده سوال پاسخ صحیح دهند. یکی از منابع بسیار مهم این بخش می توان ه کتاب پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی و اقتصادی دکتر کلانتری (ویرایش جدید) اشاره کرد، در نسخه چاپی جدید این کتاب شاهد دو بخش روش تحقیق و آزمون های آماری می باشیم که باعث شده این منبع را هم برای بخش روش تحقیق هم بخش تکنیک ها در نظر گرفت. این کتاب با زبانی شیوا مباحث آماری مرتبط با حوزه برنامه ریزی روستایی و کشاورزی با تکیه بر نرم افزار spssرا مورد بررسی قرار داده است. از جمله فصول مهم می توان به فصول 2-3-4-5-6-7 اشاره کرد و از مباحث مهم می توان به مبحث آزمون های همبستگی، آزمون های معنی داری، آزمون های پارامتری و ناپارامتریک، رگرسیون و تحلیل عاملی و تحلیل مسیر اشاره کرد . رفرنس بعدی کتاب روش های تصمیم گیری چندشاخصه در جغرافیا دکتر پورطاهری است. از جمله سرفصل های مهم این کتاب می توان به اصول تصمیم یری جغرافیای،چهارچوب و اصول تصمیم گیری چند شاخصه و روش های تحلیلی تصمیم گیری چند شاخصه فازی اشاره کرد.باتوجه به اهمیت این کتاب به داوطلبین توصیه می شود حتما این کتاب را مطالعه نمایند. سوالی که همواره مطرح می شود مباحث فرمولی و مراحل آزمون ها می باشد که باید گفت داوطلبان بیشتر تمرکز خود را بر روی ویژگی های آزمون و تفاوت و تشابهات آزمون با سایر آزمون ها بگذارند. رفرنس مهم دیگر مدل های کمی در برنامه ریزی منطقهای، شهری و روستایی خلیل کلانتری: یکی از اصلی ترین و در عین حال جامع ترین منبعی که می توان برای این درس معرفی کرد. باتوجه به مباحث مطرح شده از دیدگاه رتبه های برتر از جمله فصول بسیار مهم این کتاب می توان به فصل اول (تعریف شاخص و ویژگی ها)، روش های وزن دادن و رفع اختلاف مقیاس، آزمون های سلسه مراتبی و چندشاخصه، ضریب مکانی، گیبزمارتینز، روش های برنامه ریزی کشاورزی اشاره کرد.در رابطه با سیستم های اطلاعات جغرافیایی GIS بوده است که علاوه بر ذکر دو سوال در جزوه جامع مبحث برنامه ریزی روستایی اما چهار سوال مذکور در کتاب کاربرد GIS در برنامه‌ریزی ناحیه‌ای و روستایی دکتر علی اکبر عنابستانی مطرح شده است در واقع می توان این کتاب را منبع اصلی سیستم های جغرافیای معرفی کرد.

برای درس تکنیک ها علاوه بر مباحث مذکور مباحث همچون روش سوآت، سیستم اطلاعات جغرافیایی و مباحث پایه ای برنامه ریزی مهم است و داوطلبین باید در این رابطه هم مطالعاتی داشته باشند. جزوه جامع تکنیک ها و مدل های برنامه ریزی روستایی سعی نموده در 87 صفحه بصورت فشرده تمامی مباحث گفته شده را تحت پوشش قرار دهد و می تواند منبع مناسبی برای داوطلبین گرامی باشد.

در خاتمه در رابطه با این درس میتوان گفت داوطلب باید سعی کند همه سرفصل های این مبحث که شامل مبانی برنامه ریزی،تکنیک ها که شامل فنون تصمیم گیری (مبانی و مدل های جبرانی و غیر جبرانی)،آزمون های آماری و مباحث سیستم های اطلاعات جغرافیای و مدل سوات است را مطالعه نماید البته مشخص است به دلیل فراوانی مباحث امکان پاسخگویی به همه سوالات میسر نیست با این حال به داوطلبان توصیه میشود ازاین درس غفلت نکنند.

جمع بندی

داوطلبان گرامی توجه داشته باشند که لازمه موفقیت در آزمون دکتری 1401 ، مطالعه همه دروس می باشد و از دروس عمومی هم غفلت نشود چون می تواند بسیار حائز اهمیت باشد و در انتها ذکر این نکته ضروری است مرور و خلاصه خود داوطلب می تواند بسیار راهگشا باشد.

رفرنس های دکتری 1401 برنامه ریزی روستایی

روش تحقیق

- روش تحقیق در علوم انسانی جافظ نیا ( مهم)

- روش تحقیق در جغرافیای انسانی رضوانی

- پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اقتصادی و اجتماعی با تجدید نظر و اصلاحات (مهم)

- روش تحقیق علی دلاور

جغرافیای روستایی

- جغرافیای روستایی عباس سعیدی (مهم)

- جغرافیای روستایی ایران حسن افراخته یا مسعود مهدوی (مهم)

- جغرافیای روستایی (فرایندها، واکنش ها و تجربه های بازساخت روستایی)، محمدرضا رضوانی (مهم)

تکنیک های برنامه ریزی روستایی

- مدل های کمی در برنامه ریزی روستایی کلانتری (مهم)

- روش های تصمیم گیری چند شاخصه پور طاهری (مهم)

- کاربرد GIS در برنامه‌ریزی ناحیه‌ای و روستایی دکتر علی اکبر عنابستانی

نظریات توسعه روستایی

- دیدگاهها و نظریات توسعه روستایی پاپلی یزدی و ابراهیمی (مهم)

- جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتی ازکیا (مهم) بخش اول

- حکمروایی روستایی ، دکتر رکن الدین افتخاری (مهم)

- مقدمه ‌ای بر برنامه ‌ریزی توسعه روستایی : دیدگاهها و روشها نوشته دکتر محمود جمعه پور

معرفی منابع و سرفصل های دکتری توسعه کشاورزی 1401

مقدمه

موفقیت در آزمون دکتری مستلزم برخورداری ازمنابع موثق و برنامه ریزی هدفمند می باشد، برهمین اساس پایگاه توسعه روستایی مطابق با رویه همه ساله خود با بررسی سوالات آزمون های برگزار شده و تغییرات منابع، اقدام به معرفی مهمترین منابع آزمون دکتری 1401 گرایش توسعه کشاورزی نموده است. بنابر اطلاعیه سازمان سنجش دررابطه با دروس امتحانی کنکور دکتری، در سال 1401 همچون دو سال گذشته، تغییری در مواد درسی اعلام شده بوجود نیامده است. بر همین اساس کنکور 1401 دکتری توسعه کشاورزی به شرح زیرخواهد بود

دروس عمومی (ضریب یک): زبان عمومی و استعداد تحصیلی

دروس تخصصی (ضریب چهار): دروس کارشناسی ( ترویج و آموزش کشاورزی-اصول مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی-جامعه شناسی روستایی)- دروس کارشناسی ارشد (روش تحقیق-کاربرد برنامه ریزی در توسعه روستایی-سیاست و توسعه روستایی)

روش تحقیق

یکی ازدروس پایه ای برای اغلب رشته ها در آزمون دکتری میباشد، بررسی های انجام شده نشان می دهد سوالات روش تحقیق در کنکور 1400-99 از یک روند استانداردی برخوردار بوده است. و داوطلبان می توانند با کمی دقت به بخش اعظم سوالات پاسخ دهند. درس روش تحقیق معطوف به سه مبحث روش تحقیق کمی، کیفی و آزمون های آماری معطوف شده است در بخش روش تحقیق کیفی ، رویکرد نظریه بنیانی گرندد تئوری،روش نمونه گیری و فنون تقلیل نمونه مطرح شده است که در جزوه روش تحقیق پیشرفته دکتر اسدی مطرح شده است. همچنین در رابطه با آزمون های آماری نمونه گیری ها و آزمون همبستگی از عمده سوالات مطرح شده می باشد یکی از رفرنس های مرجعی که برای درس روش تحقیق می توان در نظر گرفت کتاب پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اقتصادی اجتماعی نوشته دکتر خلیل کلانتری می باشد. یکی از تغییرات اساسی این کتاب در چاپ جدید اضافه شدن مباحث روش تحقیق در کنار مباحث آماری می باشد. این تغییرات باعث شده تا این کتاب را به عنوان جامع ترین رفرنس معرفی نمایم. دو منبع روش تحقیق در علوم تربیتی دکتر دلاور و روش تحقیق در علوم رفتاری بازرگان و زهره سرمد به عنوان رفرنس های مکمل معرفی شود. داوطلبین می توانند به جای مطالعه تفصیلی کتب، از خلاصه های آماده شده، استفاده نمایند. همچون سایر رشته ها مباحث روش تحقیق در توسعه کشاورزی عمدتا به سه بخش اصول و مبانی روش تحقیق (تعاریف و ساختار)، روش تحقیق کمی (آمار توصیفی و استنباطی) و روش تحقیق کیفی تقسیم بندی شود. همچنین برای روش تحقیق کیفی جزوه روش تحقیق پیشرفته درتوسعه کشاورزی پیشنهاد می شود.تحلیل سوالات روش تحقیق کنکور 1400 توسعه کشاورزی نشان داد که از جمله نکات جالب تکرار سوال نحوه رفرنس دهی APA نمونه گیری و روش تحقیق کیفی (گرندد تئوری)،روایی و آزمون های آماری است که بیشتر مورد تاکید قرار گرفته است

جامعه شناسی روستایی

یکی از سرفصل های پایه ای برای کنکور دکتری توسعه کشاورزی همچون سالیان گذشته، جامعه شناسی روستایی می باشد، بسیاری از داوطلبین بر این عقیده هستند که بخش اعظم محتوی دو درس جغرافیای روستایی و جامعه شناسی با هم تطابق دارند. اگر بخواهیم مباحث جامعه شناسی را دسته بندی کنیم می توان به سه بخش مبانی و مفاهیم جامعه شناسی (تعاریف، اصول و تاریخچه)، جامعه شناسی توسعه (دیدگاهها توسعه ای) و جامعه شناسی روستایی ایران تقسیم نمود. در بخش جامعه شناسی روستایی همچون سالیان گذشته کتاب جامعه شناسی روستایی دکتر کلانتری می تواند به عنوان یک منبع جامع در نظر گرفته شود. در بخش مبانی و نظریات کتاب جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی مصطفی ازکیا می تواند گزینه بسیار خوبی در نظر گرفت. با توجه به سوالات آزمون دکتری سال 1400 توسعه کشاورزی، سوالات 26-40 مربوط به درس جامعه شناسی و مدیریت روستایی است سوالات مطرح شده این درس در حد متوسط میباشد از جمله مباحث مطرح شده در این بخش میتوان به مکتب اکلا و قانون عمران روستایی،آمار و سرشماری اداور گذشته،تیول داری،نظریه خیر محدود فاستر،نظام های بهره برداری و بنه،هیت واگذاری مشاع می باشد.

در رابطه با درس جامعه شناسی همانگونه که قبلا اشاره شد مطالعه برنامه های توسعه روستایی و مدیریت روستاها و سازمان های متولی این حوزه بسیار مورد تاکید می باشد بر همین اساس مباحث روز و طرح های توسعه روستایی مورد توجه قرار بگیرد

ترویج و آموزش کشاورزی

یکی از دروس بسیار کاربردی که در مقطع کارشناسی همواره مورد توجه قرار گرفته و داوطلبان توسعه و ترویج کشاورزی برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد باید این درس را بطور کامل مطالعه نمایند. این درس بعنوان درس یکی از دروس مهم کارشناسی برای دکتری توسعه کشاورزی انتخاب شده است. با توجه به گسترده بودن مباحث ترویج و آموزش کشاورزی بعضی از جزوات و منابع همواره بیشتر مورد توجه بوده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود سوالات مطرح شده درس ترویج و آموزش کشاورزی عمدتا بصورت کتابی میباشد و سطح سوالات در حد آسان می باشد و داوطلبان می توانند با یک مرور جامع کتب آموزش و ترویج کشاورزی فمی و دکتر ملک محمدی به عنوان منبع اساسی شناخته می شود البته می توان به چند سوال بحث برانگیز هم در این درس اشاره کرد و دو سوال هم به عنوان سوال تشخیص خطا (گزینه غلط) طراحی شده بود.از سوی دیگر تحلیل سوالات سال 99 هم بیانگر این مطلب است که سوالات مطرح شده در حوزه مدیریت ترویج عمدتا از دو رفرنس مدیریت ترویج چیذری و مدیریت رفتار سازمانی رضائیان است همچنین چند سوال مطرح شده از مباحث روز می باشد در واقع می توان گفت داوطلبینی که برای این دروس وقت کافی گذاشته اند و رفرنس های ارائه شده را بخوبی مطالعه کرده باشند می توانستند بهتر به سوالات پاسخ دهند. نظریه زینس لیکرت،هرم مدیریتی گیولیک و ارولیک جزو دو نظریه ای بودند که در کنکور امسال مورد توجه قرار گرفته اند

اصول ترویج و آموزش کشاورزی ( حسین شعبانعلی فمی)، این کتاب به عنوان یک منبع جامع و کامل محسوب می شود که همه سرفصل های لازم را در خود جای داده است و بهتر است داوطلبان این کتاب را بصورت کامل مورد مطالعه قرار دهند. در رابطه با سوالات مطرح شده درس ترویج و آموزش کشاورزی چند سوال مطرح شده از مقالات مستخرج اساتید مطرح در حوزه ترویج و آموزش کشاورزی و مقولات کارآفرینی و تسهیل گری می باشد. با این حال باز هم سوالات مطرح شده در درس اصول ترویج و آموزش کشاورزی دکتر فمی و رهیافت های و فنون مشارکتی و نوآوری ها دکتر کرمی از مهمترین سوالات مطرح شده است. سطح سوالات مطرح شده این مبحث در حد متوسط می باشد.

سوالات مطرح شده در حوزه مدیریت ترویج عمدتا از دو رفرنس مدیریت ترویج چیذری و مدیریت رفتار سازمانی رضائیان است همچنین چند سوال مطرح شده از مباحث روز می باشد در واقع می توان گفت داوطلبینی که برای این دروس وقت کافی گذاشته اند و رفرنس های ارائه شده را بخوبی مطالعه کرده باشند می توانستند بهتر به سوالات پاسخ دهند.

مدیریت در ترویج کشاورزی: مدیریت در ترویج همواره به عنوان یکی از چالش ها مطرح بوده است و هنوز هم کتاب دکتر چیذری به عنوان اصلی ترین رفرنس برای این درس مورد استفاده قرار می گیرد و در کنار آن کتاب مدیریت رفتار سازمانی رضائیان و اقتداری مناسب می باشد.از جمله سرفصل های این درس می توان به موارد زیر اشاره کرد

تعریف اصطلاحات، مفاهیم و تاریخچه مدیریت در کشاورزی،نظریه ها ،شیوه ها، اصول و سبک های مدیریتی و رهبری، ویژگی ها و صلاحیت های فردی و حرفه ای یک مدیر و شیوه های متداول رهبر بسیار مهم می باشد.همچنین به داوطلبان توصیه می شود در رابطه با سیر تشکیل سازمان های مرتبط با ترویج و آموزش،الگوی کشت و وضعیت فعلی نظام ترویج از طریق مطالعه مقالات اساتید و گزارش های منتشر شده در سازمان ها و وبینارها اطلاعات حاصل کنند.

سیاست و توسعه و برنامه ریزی روستایی

شاید به جرئت بتوان گفت یکی از مباحثی که در آن مباحث فراوانی می توان در نظر گرفت مبحث سیاست و توسعه روستایی می باشد با توجه به سوالات آزمون دکتری 1400 ، سرفصل های این درس شامل نظریات توسعه روستایی و اقتصادی، ارزشیابی پروژه های روستایی و برنامه های توسعه روستایی می توان بیان نمود.تحلیل سوالات این بخش نشان می دهد که سوالات 54-80 کنکور دکتری توسعه کشاورزی در سال 1400 عمدتا مربوط به دروس نظریات و سیاست های توسعه روستایی و ارزشیابی طرح ها می باشد از سوالات مطرح شده 4 سوال مربوط به ارزشیابی پروژه است،طرح های عمران روستایی و رویکردهای توسعه ای همچون رویکرد اصلاح طلبانه و رادیکال و سیاست های توسعه ای از جمله مهمترین مباحث مطرح شده می باشد در واقع می توان گفت چینش سوالات از موضوعات مختلفی می باشد بگونه ای چند سوال همچون نسق زراعی،مقیاس آماری،مدل کریستالر،دیدگاه استافیل بیم از عمده مباحث متنوع می باشد و داوطلبان باید منابع دروس دیگر را هم مطالعه کرده باشند

با توجه به تعدد مباحث موضوعی در این بخش باید چندین رفرنس را مشخص کرد، یکی از رفرنس های کاربردی کتاب دیدگاهها و نظریات توسعه روستایی دکتر پاپلی یزدی می باشد به دلیل جامعیت این کتاب، مباحث مختلفی همچون نظریات نوسازی، وابستگی و شیوه های مشارکتی و مدل های مکان مرکزی از مباحث عمده این کتاب میباشد. یکی از رفرنس های دیگر کتاب بنیان های علم سیاست عبدالرحمان عالم می باشد که جزوه خلاصه آن می تواند مفید واقع شود. در آزمون 99 سه سوال از مباحث ارزشیابی پروژه بنابر مطالعهکتاب ارزشیابی پیامدگرا دکتر اسدی (یا جزوه آن) توصیه می شود.

در رابطه با مبحث برنامه ریزی روستایی و مبانی آن می توان گفت که سوالات مطرح شده عمددتا معطوف به مبانی نظری برنامه ریزی و تکنیک های آن بوده است بر همین اساس کتاب مدل های کمی در برنامه ریزی شهری و روستایی دکتر خلیل کلانتری پیشنهاد می شود، در رابطه با مبحث برنامه ریزی روستایی با توجه به اینکه در حوزه توسعه کشاورزی کتاب خاصی تدوین نشده است و عمده کتب در حوزه جغرافیا برنامه ریزی روستایی می باشد بنایر این به داوطلبین توصیه میشود کتاب برنامه ریزی روستایی ایران دکتر رضوانی و کتاب برنامه ریزی روستایی دکتر مطیعی لنگرودی مطالعه شود. در رابطه با سرفصل های برنامه ریزی روستایی بخش عمده مباحث معطوف به مبانی و اصول برنامه ریزی روستایی خواهد بود. در ضمن به داوطلبین توسعه کشاورزی توصیه می شود در رابطه با برنامه ششم و چالش های موجود در حوزه برنامه ریزی روستایی مطالعاتی صورت پذیرد. پایگاه توسعه روستایی در رابطه با برنامه ریزی روستایی جزوه ای جامع در نظر گرفته است که می تواند نیاز داوطلبین را بر طرف نماید.

جمع بندی

در خاتمه می توان چنین استنباط نمود که سوالات دکتری توسعه کشاورزی همواره از پراکنش مناسبی برخوردار نبوده و بطور مشخص نمی توان انتظار داشت برای یک درس سوالات مشخصی مطرح می شود اما می توان گفت داوطلب بهتر است دروس تخصصی اشاره شده را بطور کامل مطالعه کند از سوالات سالهای گذشته کنکور دکتری استفاده نماید، مقالات شاخص اساتید این حوزه در دانشگاههای تهران،مدرس،بوعلی و... را مورد مطالعه قرار دهند. در انتها ذکر این نکته هم حائز اهمیت است که داوطلبان گرامی توجه داشته باشند که لازمه موفقیت در آزمون دکتری 1401 ، مطالعه همه دروس می باشد و از دروس عمومی هم غفلت نشود چون می تواند بسیار حائز اهمیت باشد و در انتها ذکر این نکته ضروری است مرور و خلاصه خود داوطلب می تواند بسیار راهگشا باشد.

رفرنس های دکتری توسعه کشاورزی 1401

1- پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اقتصادی اجتماعی کلانتری (چاپ جدید+مهم)

2- روش تحقیق در علوم رفتاری زهره سرمد و بازرگان (جزوه آن هم می تواند مفید باشد) (مهم)

3- روش تحقیق در علوم تربیتی دلاور (جزوه جامع 80 صفحه ای)

4- اصول ترویج و آموزش کشاورزی دکتر فمی انتشارات پیام نور (مهم)

6- رسانش و نوآوری دکتر عزت الله کرمی

7- مدیریت در ترویج دکتر چیذری (مهم)

8- مدیریت رفتار سازمانی علاقه بند یا رضائیان ( خلاصه آن هم کافی است)

9- چهار بنیان ترویج و آموزش کشاورزی یوسف حجازی (فصول اولیه)

9- جامعه شناسی روستایی دکتر کلانتری(مهم)

10-جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی دکتر ازکیا(بخش اول مهم است)

11-مدل های کمی در برنامه ریزی روستایی شهری کلانتری (مهم)

12-جزوه جامع برنامه ریزی روستایی اصول و مبانی پایگاه توسعه روستایی

13- جزوه جامع نظریات توسعه روستایی (مهم)

14- ارزشیابی پیامد گرا دکتر علی اسدی (فصول 1-2-3 مهم تر است)

15- خلاصه کتاب بنیان های علم سیاست عبدالرحمان عالم

** مطالعه سوالات پایان ترم دروس مرتبط دانشگاه پیام نور هم می تواند بسیار برای تست زنی و یادآوری نکات مناسب باشد

منابع دکتری ترویج و آموزش کشاورزی 1401

دروس عمومی( ضریب 1): زبان عمومی – استعداد تحصیلی

دروس اختصاصی: مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل (ترویج و آموزش کشاورزی، اصول مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی، جامعه‌شناسی روستایی) و کارشناسی ارشد شامل (آموزش کشاورزی، روش تحقیق و آمار اجتماعی، مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی)

ترویج و آموزش کشاورزی: یکی از دروس بسیار کاربردی که در مقطع کارشناسی همواره مورد توجه قرار گرفته و داوطلبان توسعه و ترویج کشاورزی برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد باید این درس را بطور کامل مطالعه نمایند. این درس بعنوان درس یکی از دروس مهم کارشناسی برای دکتری توسعه کشاورزی انتخاب شده است. با توجه به گسترده بودن مباحث ترویج و آموزش کشاورزی بعضی از جزوات و منابع همواره بیشتر مورد توجه بوده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود.

اصول ترویج و آموزش کشاورزی (حسین شعبانعلی فمی): این کتاب به عنوان یک منبع جامع و کامل محسوب می شود که همه سرفصل های لازم را در خود جای داده است و بهتر است داوطلبان این کتاب را بصورت کامل مورد مطالعه قرار دهند. با توجه به برگزاری آزمون دکتری 1400، می توان گفت مهمترین بخش های این کتاب عمدتا مربوط به تعاریف و تاریخچه ترویج، رهیافت ها و اهداف ترویج کشاورزی، شیوه های ترویجی، آموزش های ترویج و متدهای آموزش مروجان اشاره کرد. خواندن کامل این کتاب و تست های مرتبط که همه ساله توسط دانشگاه پیام نور برای دانشجویان طراحی می شود بسیار مهم می باشد.

رسانش و نو آوری ها (عزت الله کرمی): با وجود گذشت دو دهه از چاپ کتاب رسانش و نو آوری هنوز این کتاب به عنوان یکی از مراجع اصلی شناخته می شود و سوالات متعددی از آن مطرح می شود و داوطبان باید کتاب یا خلاصه مباحث این کتاب را مطالعه نمایند.

مباحث نوین ترویج کشاورزی (کلانتری-اسدی و فمی): این کتاب هم که جدیدا به تحریر آمده می تواند منبع بسیار مفیدی جهت مطالعه باشد و داوطلبان بهتر است آنرا مطالعه نمید.

از مباحث مهم درس ترویج و آموزش کشاورزی می توان به تعاریف متداول ترویج کشاورزی( در کشورهای مختلف)، سیر تکاملی ترویج کشاورزی در ایران و جهان و انجمن ها و سازمان های متولی، رهیافت های گوناگون ترویج کشاورزی، شیوه های متداول ترویج کشاورزی، آموزش بزرگسالان و نیاز سنجی ها بسیار مهم میاشد.

رهیافت‌ها و فنون مشارکت در ترویج کشاورزی و توسعه روستایی شعبانعلی فمی، علم بیگی و شریف زاده، این کتاب به عنوان یکی از اصلی ترین رفرنس های کنکور 1400 دکتری به حساب می امد و سوالات بسیاری از این کتاب در کنکور طراحی گردید از مهمترین سرفصل های این کتاب می توان به موارد زیر اشاره کرد “مفاهیم اساسی مشارکت مردم در برنامه‌های توسعه”، “ترویج مشارکتی”، “ارتباطات مشارکتی”، “توسعه مشارکتی فن‌آوری”، “ارزشیابی مشارکتی”، “سیر تکاملی، مفاهیم، اهداف، اصول و کاربرد روش‌های ارزیابی سریع روستایی و ارزیابی مشارکتی روستایی”، “فنون و روش‌های منتخب ارزیابی مشارکتی روستایی”، “مهارت‌های تسهیل‌گری”، “ارزیابی مشارکتی فقر”، “ارزیابی بهره‌وران”، “ارزیابی سریع نظام دانش کشاورزی” و “تحلیل جنسیتی

مدیریت در ترویج کشاورزی چیذری: مدیریت در ترویج همواره به عنوان یکی از چالش ها مطرح بوده است و هنوز هم کتاب دکتر چیذری به عنوان اصلی ترین رفرنس برای این درس مورد استفاده قرار می گیرد و در کنار آن کتاب مدیریت رفتار سازمانی رضائیان و اقتداری مناسب می باشد. از جمله سرفصل های این درس می توان به موارد زیر اشاره کرد

جامعه شناسی روستایی: این درس هم برای داوطلبان ترویج و توسعه کشاورزی در مقطع ارشد بسیار آشنا می باشد و بیشتر داوطلبان تسلط کافی بر آن دارند. اگر بخواهیم سه منبع کلی در این درس اشاره کنیم مسلما جامعه شناسی دکتر خلیل کلانتری، جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی ازکیا و جامعه شناسی دکتر وثوقی از جمله آنها می باشد.

از مباحث مهم این درس هم می توان به سیر تکامل جامعه شناسی و جامعه شناسی روستایی و تعاریف و ساختار متداول آن اشاره کرد.همچنین مباحث مربوط به مالکیت زراعی در ایران و جهان و شیوه های مدیریت روستایی در دوره های مختلف قبل و بعد انقلاب ، اصلاحات اراضی در ایران و جهان مهم می باشد. از مباحث دیگر می توان به دیدگاههای توسعه نیافتگی در کشورهای مختلف و دیدگاه های مکاتب مختلف اشاره کرد که بسیار مهم می باشد.

روش تحقیق و آمار: یکی از اصلی ترین دروس که در طول دوره ارشد و دکتری همواره موردنیاز دانشجویان و محققان بوده است درس روش تحقیق می باشد. از جمله مهمترین منابع درس روش تحقیق می توان به کتاب پردازش و تحلیل داده های اجتماعی و اقتصادی دکتر کلانتری اشاره کرد. از سرفصل های مهم این درس می توان به موارد زیر اشاره کرد

شیوه های صحیح روش تحقیق و تکنیک های یک مطالعه، استراتژی های یک تحقیق قیاسی و استقرایی،شیوه های جمع آوری اطلاعات( حجم جامعه و نمونه) روش های نمونه گیری،متغیرها،انواع روش تحقیق در مطالعات میدانی،ابزار گرد آوری داده ها،مقیاس های مختلف یک پرسشنامه، پایایی و روایی و پارادیم های کلی یک تحقیق را بیان نمود.البته به داوطلبان تونصیه می شود مباحث مربوط به آمار توصیفی و استباطی، آزمون های پارامتری و ناپارامتری، تحلیل های عاملی اکتشافی و تاییدی ، رگرسیون و ضریب همبستگی بسیار مهم می باشد از منابع مهم به جزوه کلاسی آمار و داده پردازی دکتر کلانتری و فمی، آمار دکتر کریم منصور فر و مرتضی نصفت اشاره کرد.

آموزش کشاورزی: یکی از پیش نیاز های یک مروج ترویج تسلط بر شیوه های آموزشی در کشاورزی می باشد و برهمین اساس از جمله دروس بسیار مورد اکید برای دانشجویان ترویج کشاورزی مبحث آموزش است که موجب شده گرایشی خاص برای این مقطع در نظر گرفته شود. بنابر این باید با اصول و قواعد آموزش صحیح آشنا بود یکی از رفرنس های مهم کتاب های آموزش یزرگسالان عیسی زاده و زهرا صباغیان می باشد که دارای مرجعیت مناسبی می باشد. آموزش بزرگسالان، ازجهات مختلف مورد توجه واقع شده است، آموزش منبع حیاتی برای انسان است، زیرا آموزش، می تواند سایر منابع ارزشمند جامعه را، افزایش، مدیریت و تولید نماید. منابع ارزشمند، جامعه عبارت از دانش، قدرت، ثروت، شهرت و اعتبار است. باآموزش، دانش، به جامعه انتقال پیدا می کند، توانایی، مهارت و قابلیت جامعه برای، کسب قدرت، ثروت و اعتبار افزایش پیدا می کند؛ با آموزش موثر وروشمند می توان امکان تولید دانش رافراهم ساخت، تولید دانش، به تولید ثروت، ونیز تولید قدرت، می انجامد، اگر دانش به صورت مناسب، و همراه باارزشها، مدیریت شود، به شهرت ومحبوبیت اجتماعی نیز می انجامد. بنا براین آموزش، یک منبع غنی و زخیره کارساز، برای هر فرد، در هرزمان، برای تمام امور است. بزرگسالان به دلیل زخیره تجربه ومهارتهای کسب شده، سرمایه ارزشمند و بالفعل جامعه است. اگربه عللی گوناگونی توانایی هایشان، بارکود ویا نقصان مواجه گردد، راه حل بیرون شدن ازآن، آموزش است. داوطلبان علاوه بر مطالعه جامع رفرنس های بالا باید سعی نمایند جزوات و سایر تکنیک های آموزشی را هم به دقت مطالعه کنند. از سرفصل های مهم می توان به موارد زیر اشاره کرد

آموزش بزرگسالان---طرح موضوع تعریف و تحدید مفاهیم، تاریخچه آموزش بزرگسالان در جهان و ایران، ویژگیهای آموزش بزرگسالان، روش های آموزش بزرگسالان و تفاوت های روش های متداول با آموزش بزرگسالان ، : کلیات آموزش کارکنان، شیوه ها ، روش ها وفنون تدریس در آموزش سازمانی،اهداف و ضرورت های ارزشيابي آموزشي بازخورد آموزش و آموزش سازمانی.

*** مطالعه کامل سوالات کارشناسی ارشد 1397-1400(دروس مرتبط رشته های توسعه و ترویج کشاورزی)

*** مطالعه کامل سوالات دکتری 1400-1396( دروس مرتبط رشته های توسعه و ترویج کشاورزی)

جمع بندی و تحلیل سوالات

تحلیل سوالات دکتری 1400 ترویج و آموزش کشاورزی، بیانگر این مطلب است که سوالات از استاندارد لازم برخوردار است. سوالات مطرح شده در مبحث آموزش و ترویج عمدتا بصورت کتابی بوده و مقولات نوآوری و رهیافت های عمومی ترویج و دیدگاههای مروجان در حوزه کلاسیک و مکاتب توسعه ای مطرح شده است

در حوزه مدیریت ترویج هم رفرنس مدیریت در ترویج دکتر چیذری به عنوان مهمترین رفرنس که سوالات مطرح شده است می توان اشاره کرد

سوالات مرتبط با جامعه شناسی و عمران روستایی عمدتا از کتاب دکتر کلانتری و ازکیا می باشد و مباحثی همچون اصلاحات اراضی و مدیریت روستا همچون هیات های هفت نفره،شرکت های تعاونی تولید و نسق ازسوالاتی است که مطرح شده است

سوالات روش تحقیق هم عمدتا از کتاب پرازش و تحلیل داده های دکتر کلانتری می باشد و نمونه گیری، آزمونهای آماری همچون t، آزمونهای پارامتریک و ناپارامتریک و رگرسیون از بیشترین مباحثی است که از آنها سوال مطرح شده است

و سوالات دروس آموزش بزرگسالان و ارزشیابی هم از کتب ابراهیم زاده و حجازی می باشد و یک سوال هم از مدل سوات و بازهم مدیریت رفتارسازمانی جزوسوالات بخش انتهای کنکور 1400 ترویج است.

مهمترین رفرنس های دکتری 1401

- جامعه شناسی روستایی خلیل کلانتری پیام نور

- جامعه شناسی روستایی منصور وثوقی

- جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستایی دکتر ازکیا

- ترویج و آموزش کشاورزی دکتر شعبانعلی فمی

- رهیافت ها و فنون مشارکتی شعبانعلی فمی، علم بیگی و شریف زاده

- رسانش و نوآوری ها عزت الله کرمی

- مدیریت رفتار سازمانی اقتداری و رضائیان

- مدیریت در ترویج کشاورزی دکتر چیذری

- پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی خلیل کلانتری

- تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم ها، دکتر علی رضاییان

- چهار بنیان یوسف حجازی