منابع تخصصی آزمون دکتری برنامه ریزی روستایی 1399
مقدمه
موفقیت در آزمون دکتری مستلزم برخورداری ازمنابع موثق و برنامه ریزی هدفمند می باشد، برهمین اساس پایگاه توسعه روستایی مطابق با رویه همه ساله خود با بررسی سوالات آزمون های برگزار شده و تغییرات منابع، اقدام به معرفی مهمترین منابع آزمون دکتری 1399در گرایش جغرافیا و برنامه ریزی روستایی نموده است. بنابر اطلاعیه سازمان سنجش دررابطه با دروس امتحانی کنکور دکتری، در سال 1399 همچون دو سال گذشته، تغییری در مواد درسی اعلام شده بوجود نیامده است. بر همین اساس کنکور 99 دکتری برنامه ریزی روستایی به شرح زیرخواهد بود
دروس عمومی (ضریب یک): زبان عمومی و استعداد تحصیلی
دروس تخصصی (ضریب چهار): روش تحقیق، جغرافیای روستایی(مبانی و ایران)، دیدگاهها و نظریات توسعه روستایی و مدل ها و تکنیک های برنامه ریزی روستایی
روش تحقیق
یکی ازدروس پایه ای برای اغلب رشته ها در آزمون دکتری میباشد، بررسی های انجام شده نشان می دهد سوالات روش تحقیق در کنکور 97-98 از یک روند استانداردی برخوردار بوده است. و داوطلبان می توانند با کمی دقت به بخش اعظم سوالات پاسخ دهند. یکی ازمنابع جامعی که همواره موردتاکید داوطلبین و افراد پذیرفته شده در کنکور دکتری بوده است کتاب روش تحقیق در علوم انسانی دکتر حافظ نیا میباشد. کتاب روش تحقیق در علوم انسانی حافظ نیا به دلیل جامع بودن و بیان شیوا و ساده آن همواره جزو منابع مهم آزمون دکتری محسوب می شود و به داوطلبان توصیه می شود، این کتاب را با دقت مطالعه نمایند. فصول ابتدایی این کتاب جزو بخش های مهم به حساب می آید. و داوطلبان حتما فصول 1-2-4-5-6-9 را بطور دقیق مطالعه نمایند. در ضمن نکته ای که مدنظر قرار بگیرد. نیازی به حفظ کردن فرمول های آزمون های آماری نیست و در خاتمه بهتر است پاورقی و پیوست ها بالاخص در رابطه با سایت های نمایه کنندگان و مجوز نشریات و روش های رفرنس دهی همچون شیکاگو و APA مطالعه شود. بعد از مطالعه کتاب حافظ نیا و شناخت کلیات مباحث ورود به حوزه های تخصصی می تواند مفید باشد. کتاب روش تحقیق در جغرافیای انسانی جمیزلنسی که توسط دکتر رضوانی ترجمه گردیده است، بسیار مناسب می باشد، تجارب داوطلبان نشان می دهد فصول اول تا پنجم جزو مباحث مهم این کتاب می باشد و بهتر است فصول دیگر فقط بصورت گذرا مطالعه شود.
با توجه به اینکه مباحث روش تحقیق عمدتا به دو بخش روش تحقیق کمی و کیفی تقسیم میشود مطالعه درباره این دو بخش بسیار مفید می باشد، در رابطه با روش تحقیق کیفی می توان به کتاب روش تحقیق کیفی در جغرافیای انسانی دکترپور احمد هم اشاره کرد. همچنین مطالعه کتاب روش تحقیق درعلوم تربیتی دلاور هم میتواند بسیار مفید باشد البته جزوه 80 صفحه ای آن که برگرفته ازنکات مهم است می تواند بسیار کاربردی باشد. پایگاه توسعه روستایی سعی نموده برای روش تحقیق جزوه ای جامع تهیه نماید که بتواند تمامی مباحث را پوشش جامع دهد.بخش اول این جزوه مربوط به روش تحقیق حافظ نیا و بخش دوم آن شامل 200 نکته ای کاربردی مستخرج از کنکورهای گذشته و نکات کلیدی کتب مختلف میباشد.
به داوطلبین عزیز توصیه می شود در بخش روش تحقیق مباحث را بصورت مثالی یاد بگیرند به عنوان نمونه روش های نمونه گیری یا روش های رفرنس دهی، در آزمون دکتری کمتر سوالات بصورت واضح بیان می شود.
جغرافیای روستایی
همانگونه که در بالا ذکر شده است مباحث جغرافیای روستایی به سه بخش تقسیم می شود مبحث مبانی جغرافیای که عمدتا می توان به کتاب دکتر عباس سعیدی اشاره کرد، بحث جغرافیای روستایی ایران به کتاب های دکتر مهدوی و افراخته اشاره کرد و مباحث کوچ نشینی می توان به مباحث دکتر مشیری اشاره کرد. یکی ازتغییراتی که درطراحی سوالات آزمون دکتری 98 به نسبت سالهای قبل مشهود بود، طراحی سوالات از مباحث روز بود. بر همین اساس به داوطبین توصیه می شود مباحث روز را مطالعه نمایند و حدالامکان مباحث تخصصی که در کانال و پایگاه توسعه روستایی به آن اشاره می شود را پیگیری نمایند.
یکی از منابعی که در کنکور دکتری 98 سوالات زیادی از آن مطرح شده بود جغرافیای روستایی(بازساخت) ترجمه دکتر رضوانی و فرهاد صامت بود. طراحی سوالاتی همچون مفهوم بازساخت، حکمروایی، کالایی شدن و برند سازی روستایی از جمله سوالاتی بود که در دل این کتاب می توان مشاهده کرد، یکی از چالش های داوطلبین در رابطه با این کتاب حجیم بودن آن و پنهان بودن مباحث تخصصی در نگاه اول است، با این حال مطالعه این کتاب به داوطبین توصیه می شود. یکی دیگراز منابع مهم در یک حوزه کتاب مبانی روستایی سعیدی سالهاست به عنوان یکی از رفرنس های اساسی آزمون های ارشد و دکتری شناخته می شود.به داوطلبان توصیه می شود این کتاب را بطور کامل مطالعه نمایند. هر چند در اغلب ازمون ها تاریخچه و روند تکاملی جغرافیا مورد توجه قرار نمی گیرد بازهم بهتر است یک مرور اجمالی شود در ضمن خواندن پاورقی ها در کتاب هم توصیه می شود در نگاه کلی فصول 2-3-4-5-6 جزو فصول بسیار مهم این کتاب می باشد. دررابطه با مبحث جغرافیای روستایی ایران کتاب دکتر حسن افراخته یکی از جدیدترین رفرنس های است که برای آزمون ارشد و دکتری می توان در نظر گرفت این کتاب با توجه به بروز بودن زمان چاپ توانسته برخی از مباحث روز حوزه روستایی را تحت پوشش قرار دهد که این مورد از جمله موارد خاص این کتاب است. نکته مهم اینکه بخش تاریخچه و جداول آماری کتب جزو سوالات کنکوری نبوده و نیست و داوطلبین نیازی نیست این مباحث را مطالعه عمیق نمایند.همچنین از دیدگاه رتبه های موفق فصول 2تا8 کتاب جزو مطالب مهم می باشد و فصل یازده هم می تواند از فصول مهم باشد. جغرافیای روستایی مهدوی و کوچ نشینی،این کتاب همواره به عنوان یکی از رفرنس های درس جغرافیای روستایی شناخته می شود اما دو جلدی بودن و حجم زیاد کتاب باعث بی رغبتی برخی داوطلبان برای مطالعه کتاب شده است با توجه به زمان داوطلب توصیه می شود داوطلبین در صورت دسترسی به خلاصه کتاب نسبت به مطالعه آن اقدام نمایند.یکی از نکات حائز اهمیت در درس جغرافیا مبحث کوچ نشینی می باشد هرچند در ازمون 97-98 سوالی طراحی نگردید اما توصیه می شود جزوه کوچ نشینی حتما مطالعه گردد
پایگاه توسعه روستایی با انتشار جزوه ای جامع جغرافیای روستایی سعی نموده مباحث مختلف را در 100 صفحه پوشش دهد ، ساختار این جزوه همچون سرفصل شامل مبحث مبانی، جغرافیای روستایی ایران و مبحث حغرافیای بازساخت است در انتهای این جزوه تلاش شده تا پر تکراترین نکات تستی که درسالهای اخیر، بیان شده است، بصورت نکات مستخرج در اختیار داوطلبین قرار بگیرد.
دیدگاهها و نظریات توسعه روستایی
یکی ازتفاوت های طراحی سوال در کنکور دکتری 98 بالاخص برای درس دیدگاهها و نظرات توسعه روستایی، پراکنش موضوعی سوالات است، در این بخش هم می توان طرح سوال دررابطه با حکمروایی،جهانی شدن و پایداری را مشاهده کرد و نکته جالب اینکه این مباحث را می توان در کتاب جغرافیای بازساخت هم مشاهده نمود. اما با این بوجود می توان بیان کرد که کتاب نظریات توسعه روستایی همچنان به عنوان یک رفرنس مرجع شناخته می شود. از جمله مباحث مهم می توان به تعاریف نظریه،مدل،مکتب،پاردایم، ایدئولوژی و همچنین نظریات توسعه روستایی، مکان مرکزی، مهاجرت، افزایش جمعیت ، دیدگاههای وابستگی، نوسازی و کلاسیک اشاره کرد. کتاب دیگری که می تواند به عنوان رفرنسی مکمل شناخته شود جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی دکتر مصطفی ازکیا است بخش اول این کتاب که شامل مباحث توسعه و دیدگاههای توسعه ای است می تواند پاسخگویی بسیاری از مباحث این درس باشد. در ازمون سال 97 دکتری برنامه ریزی روستایی طراحی سه چهار سوال از کتاب مقدمه ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی : دیدگاهها و روشها نوشته دکتر محمود جمعه پور بر اهمیت منبع بازهم افزوده است و بعد از کتاب پاپلی یزدی این منبع جزو مهم ترین منابع به حساب می آید. البته بازهم باید تاکید شود مباحث آماری،تاریخچه و جداول به نسبت سایر مطالب از اهمیت کمتری برخوردار می باشد.
جزوه جامع نظریات و دیدگاه های روستایی در114 صفحه ازسه بخش نظریات توسعه روستایی (دکتر پاپلی یزدی)، نکات مستخرج جامعه شناسی توسعه (دکتر ازکیا) ؛ نظریات برنامه ریزی روستایی (محمود جمعه پور) تشکیل شده است که میتواند برای داوطلبان مفید باشد.
تکنیک ها و مدل های برنامه ریزی روستایی
سرفصل های این بخش جزو پر رفرنس ترین بخش ها به حساب می آید زیرا این مبحث شامل مدل ها، تکنیک ها، آزمون های آماری مختلف و مقوله برنامه ریزی روستایی می باشد و هر مبحث خود منبع خاص را می طلبد با این وجود یکی از مهمترین منابع برای این درس که در آزمون سال 98 تاکید زیادی به آن شده بود کتاب پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی و اقتصادی دکتر کلانتری است، در نسخه چاپی جدید این کتاب شاهد دو بخش روش تحقیق و آزمون های آماری می باشیم که باعث شده این منبع را هم برای بخش روش تحقیق هم بخش تکنیک ها در نظر گرفت. این کتاب با زبانی شیوا مباحث آماری مرتبط با حوزه برنامه ریزی روستایی و کشاورزی با تکیه بر نرم افزار spssرا مورد بررسی قرار داده است. از دیدگاه رتبه های برتر این کتاب جزو رفرنس های بسیار مهم در ازمون دکتری می باشد و از جمله فصول مهم می توان به فصول 2-3-4-5-6-7 اشاره کرد و از مباحث مهم می توان به مبحث آزمون های همبستگی، آزمون های معنی داری، آزمون های پارامتری و ناپارامتریک، رگرسیون و تحلیل عاملی و تحلیل مسیر اشاره کرد . تحلیل آزمون 98 دکتری نشانگر طراحی چند سوال بالاخص از مبحث آزمون آماری و تحلیل عاملی است. رفرنس بعدی کتاب روش های تصمیم گیری چندشاخصه در جغرافیا دکتر پورطاهری است. كتاب حاضر برای دانشجويان رشته جغرافيا و برنامه‌ريزی روستايی در مقطع كارشناسی ارشد و دكتری به عنوان منبع فرعی دروس «كارگاه برنامه‌ريزی روستايی»، «تحليل مكانی فضايی مسائل توسعه روستايی» و «روشها و مدلهای مكان‌يابی روستايی» تدوين شده است. از جمله سرفصل های مهم این کتاب می توان به اصول تصمیم یری جغرافیای،چهارچوب و اصول تصمیم گیری چند شاخصه و روش های تحلیلی تصمیم گیری چند شاخصه فازی اشاره کرد.باتوجه به اهمیت این کتاب به داوطلبین توصیه می شود حتما این کتاب را مطالعه نمایند. سوالی که همواره مطرح می شود مباحث فرمولی و مراحل آزمون ها می باشد که باید گفت داوطلبان بیشتر تمرکز خود را بر روی ویژگی های آزمون و تفاوت و تشابهات آزمون با سایر آزمون ها بگذارند. رفرنس مهم دیگر مدل های کمی در برنامه ریزی منطقهای، شهری و روستایی خلیل کلانتری: یکی از اصلی ترین و در عین حال جامع ترین منبعی که می توان برای این درس معرفی کرد همین منبع می باشد که می تواند بسیار مفید باشد. این کتاب در یازده فصل توسط انتشارات فرهنگ صبا به چاپ رسیده است. از جمله سرفصل های این کتاب می توان به کاربرد gis در مکان یابی جغرافیای، کاربرد تکنیک های سلسله مراتبی چند شاخصه همچون تاپسیس، تاکسونومی، AHP، تکنیک های ساماندهی فضا،کاربردهای تحلیل خوشه ای و توزیع فضایی،شاخص سازی و تکنیک های تحلیل منطقه ای اشاره کرد. باتوجه به مباحث مطرح شده از دیدگاه رتبه های برتر از جمله فصول بسیار مهم این کتاب می توان به فصل اول (تعریف شاخص و ویژگی ها)، روش های وزن دادن و رفع اختلاف مقیاس، آزمون های سلسه مراتبی و چندشاخصه، ضریب مکانی، گیبزمارتینز، روش های برنامه ریزی کشاورزی اشاره کرد.
برای درس تکنیک ها علاوه بر مباحث مذکور مباحث همچون روش سوآت، سیستم اطلاعات جغرافیایی و مباحث پایه ای برنامه ریزی مهم است و داوطلبین باید در این رابطه هم مطالعاتی داشته باشند. جزوه جامع تکنیک ها و مدل های برنامه ریزی روستایی سعی نموده در 87 صفحه بصورت فشرده تمامی مباحث گفته شده را تحت پوشش قرار دهد و می تواند منبع مناسبی برای داوطلبین گرامی باشد.
رفرنس های دکتری 1399
روش تحقیق
- روش تحقیق در علوم انسانی جافظ نیا ( مهم)
- روش تحقیق در جغرافیای انسانی رضوانی (مهم)
- روش تحقیق کیفی پوراحمد و اسکندری
- روش تحقیق علی دلاور
جغرافیای روستایی
- جغرافیای روستایی عباس سعیدی (مهم)
- جغرافیای روستایی ایران حسن افراخته (مهم)
- جغرافیای روستایی (فرایندها، واکنش ها و تجربه های بازساخت روستایی)، محمدرضا رضوانی (مهم)
تکنیک های برنامه ریزی روستایی
- مدل های کمی در برنامه ریزی روستایی کلانتری (مهم)
- روش های تصمیم گیری چند شاخصه پور طاهری (مهم)
- پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی خلیل کلانتری (مهم)
نظریات توسعه روستایی
- دیدگاهها و نظریات توسعه روستایی پاپلی یزدی و ابراهیمی (مهم)
- جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتی ازکیا (مهم) بخش اول
- مقدمه ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی : دیدگاهها و روشها نوشته دکتر محمود جمعه پور (مهم)
ورود به صفحه دکتری برنامه ریزی روستایی در پایگاه توسعه روستایی
معرفی منابع و سرفصل های دکتری توسعه کشاورزی 1399
مقدمه
موفقیت در آزمون دکتری مستلزم برخورداری ازمنابع موثق و برنامه ریزی هدفمند می باشد، برهمین اساس پایگاه توسعه روستایی مطابق با رویه همه ساله خود با بررسی سوالات آزمون های برگزار شده و تغییرات منابع، اقدام به معرفی مهمترین منابع آزمون دکتری 1399در گرایش توسعه کشاورزی نموده است. بنابر اطلاعیه سازمان سنجش دررابطه با دروس امتحانی کنکور دکتری، در سال 1399 همچون دو سال گذشته، تغییری در مواد درسی اعلام شده بوجود نیامده است. بر همین اساس کنکور 99 دکتری توسعه کشاورزی به شرح زیرخواهد بود
دروس عمومی (ضریب یک): زبان عمومی و استعداد تحصیلی
دروس تخصصی (ضریب چهار): دروس کارشناسی ( ترویج و آموزش کشاورزی-اصول مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی-جامعه شناسی روستایی)- دروس کارشناسی ارشد (روش تحقیق-کاربرد برنامه ریزی در توسعه روستایی-سیاست و توسعه روستایی)
روش تحقیق
یکی ازدروس پایه ای برای اغلب رشته ها در آزمون دکتری میباشد، بررسی های انجام شده نشان می دهد سوالات روش تحقیق در کنکور 97-98 از یک روند استانداردی برخوردار بوده است. و داوطلبان می توانند با کمی دقت به بخش اعظم سوالات پاسخ دهند. یکی از رفرنس های مرجعی که برای درس روش تحقیق می توان در نظر گرفت کتاب پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اقتصادی اجتماعی نوشته دکتر خلیل کلانتری می باشد. یکی از تغییرات اساسی این کتاب در چاپ جدید اضافه شدن مباحث روش تحقیق در کنار مباحث آماری می باشد. این تغییرات باعث شده تا این کتاب را به عنوان جامع ترین رفرنس معرفی نمایم.
دو منبع روش تحقیق در علوم تربیتی دکتر دلاور و روش تحقیق در علوم رفتاری بازرگان و زهره سرمد به عنوان رفرنس های مکمل معرفی شود. داوطلبین می توانند به جای مطالعه تفصیلی کتب، از خلاصه های آماده شده، استفاده نمایند. همچون سایر رشته ها مباحث روش تحقیق در توسعه کشاورزی عمدتا به سه بخش اصول و مبانی روش تحقیق (تعاریف و ساختار)، روش تحقیق کمی (آمار توصیفی و استنباطی) و روش تحقیق کیفی تقسیم بندی شود. همچنین برای روش تحقیق کیفی جزوه روش تحقیق پیشرفته درتوسعه کشاورزی پیشنهاد می شود.
به داوطلبین عزیز توصیه می شود در بخش روش تحقیق مباحث را بصورت مثالی یاد بگیرند به عنوان نمونه روش های نمونه گیری یا روش های رفرنس دهی، در آزمون دکتری کمتر سوالات بصورت واضح بیان می شود.
جامعه شناسی روستایی
یکی از سرفصل های پایه ای برای کنکور دکتری توسعه کشاورزی همچون سالیان گذشته، جامعه شناسی روستایی می باشد، بسیاری از داوطلبین بر این عقیده هستند که بخش اعظم محتوی دو درس جغرافیای روستایی و جامعه شناسی با هم تطابق دارند. اگر بخواهیم مباحث جامعه شناسی را دسته بندی کنیم می توان به سه بخش مبانی و مفاهیم جامعه شناسی (تعاریف، اصول و تاریخچه)، جامعه شناسی توسعه (دیدگاهها توسعه ای) و جامعه شناسی روستایی ایران تقسیم نمود. در بخش جامعه شناسی روستایی همچون سالیان گذشته کتاب جامعه شناسی روستایی دکتر کلانتری می تواند به عنوان یک منبع جامع در نظر گرفته شود. در بخش مبانی و نظریات کتاب جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی مصطفی ازکیا می تواند گزینه بسیار خوبی در نظر گرفت. با توجه به سوالات آزمون دکتری سال 1398 توسعه کشاورزی، به داوطلبین توصیه می شود حتما مباحث روز رشته را بدقت مطالعه نمایند همچون چالشهای جوامع روستایی، وضعیت آماری مناطق روستایی و برنامه های که در مناطق روستایی با نگاه کلان در حال اجراست، می تواند بسیار مفید باشد.
ترویج و آموزش کشاورزی
یکی از دروس بسیار کاربردی که در مقطع کارشناسی همواره مورد توجه قرار گرفته و داوطلبان توسعه و ترویج کشاورزی برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد باید این درس را بطور کامل مطالعه نمایند. این درس بعنوان درس یکی از دروس مهم کارشناسی برای دکتری توسعه کشاورزی انتخاب شده است. با توجه به گسترده بودن مباحث ترویج و آموزش کشاورزی بعضی از جزوات و منابع همواره بیشتر مورد توجه بوده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود. اصول ترویج و آموزش کشاورزی ( حسین شعبانعلی فمی)، این کتاب به عنوان یک منبع جامع و کامل محسوب می شود که همه سرفصل های لازم را در خود جای داده است و بهتر است داوطلبان این کتاب را بصورت کامل مورد مطالعه قرار دهند. با نگاهی تحلیلی به سوالات آزمون دکتری 1398 توسعه کشاورزی میتوان چنین برداشت نمود که بخش اعظم سوالات تروی و مدیریت ازاستاندارد مناسبی برخورداربوده است و کتاب ترویج کشاورزی دکترفمی می تواند پاسخگویی بخش زیادی ازسوالات باشد. رسانش و نو آوری ها( عزت الله کرمی) با وجود گذشت دو دهه از چاپ کتاب رسانش و نو آوری هنوز این کتاب به عنوان یکی از مراجع اصلی شناخته می شود و سوالات متعددی از آن مطرح می شود و داوطبان باید کتاب یا خلاصه مباحث این کتاب را مطالعه نمایند.
مدیریت در ترویج کشاورزی: مدیریت در ترویج همواره به عنوان یکی از چالش ها مطرح بوده است و هنوز هم کتاب دکتر چیذری به عنوان اصلی ترین رفرنس برای این درس مورد استفاده قرار می گیرد و در کنار آن کتاب مدیریت رفتار سازمانی رضائیان و اقتداری مناسب می باشد.از جمله سرفصل های این درس می توان به موارد زیر اشاره کرد
تعریف اصطلاحات، مفاهیم و تاریخچه مدیریت در کشاورزی،نظریه ها ،شیوه ها، اصول و سبک های مدیریتی و رهبری، ویژگی ها و صلاحیت های فردی و حرفه ای یک مدیر و شیوه های متداول رهبر بسیار مهم می باشد.
سیاست و توسعه روستایی
شاید به جرئت بتوان گفت یکی از مباحثی که در آن مباحث فراوانی می توان در نظر گرفت مبحث سیاست و توسعه روستایی می باشد با توجه به سوالات آزمون دکتری 1398 ، سرفصل های این درس شامل نظریات توسعه روستایی و اقتصادی، ارزشیابی پروژه های روستایی و برنامه های توسعه روستایی می توان بیان نمود. با توجه به تعدد مباحث موضوعی در این بخش باید چندین رفرنس را مشخص کرد، یکی از رفرنس های کاربردی کتاب دیدگاهها و نظریات توسعه روستایی دکتر پاپلی یزدی می باشد به دلیل جامعیت این کتاب، مباحث مختلفی همچون نظریات نوسازی، وابستگی و شیوه های مشارکتی و مدل های مکان مرکزی از مباحث عمده این کتاب میباشد. یکی از رفرنس های دیگر کتاب بنیان های علم سیاست عبدالرحمان عالم می باشد که جزوه خلاصه آن می تواند مفید واقع شود. در آزمون 98 سه سوال از مباحث ارزشیابی پروژه بنابر مطالعهکتاب ارزشیابی پیامدگرا دکتر اسدی (یا جزوه آن) توصیه می شود. در ضمن مطالعه مباحث توسعه اقتصادی به داوطلبین توصیه می شود و در کنکور 98 دو سوال مطرح شده بود و پایگاه توسعه روستایی سعی نموده جزوه لازم را تهیه نماید.
برنامه ریزی روستایی
تحلیل سوالات 1398 دکتری توسعه کشاورزی نشان می دهد، بخش اعظم سوالات معطوف به تکنیک های برنامه ریزی بوده است بر همین اساس کتاب مدل های کمی در برنامه ریزی شهری و روستایی دکتر خلیل کلانتری پیشنهاد می شود، در رابطه با مبحث برنامه ریزی روستایی با توجه به اینکه در حوزه توسعه کشاورزی کتاب خاصی تدوین نشده است و عمده کتب در حوزه جغرافیا برنامه ریزی روستایی می باشد بنایر این به داوطلبین توصیه میشود کتاب برنامه ریزی روستایی ایران دکتر رضوانی و کتاب برنامه ریزی روستایی دکتر مطیعی لنگرودی مطالعه شود. در رابطه با سرفصل های برنامه ریزی روستایی بخش عمده مباحث معطوف به مبانی و اصول برنامه ریزی روستایی خواهد بود. در ضمن به داوطلبین توسعه کشاورزی توصیه می شود در رابطه با برنامه ششم و چالش های موجود در حوزه برنامه ریزی روستایی مطالعاتی صورت پذیرد. پایگاه توسعه روستایی در رابطه با برنامه ریزی روستایی جزوه ای جامع در نظر گرفته است که می تواند نیاز داوطلبین را بر طرف نماید.
رفرنس های دکتری توسعه کشاورزی 1398
1- پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اقتصادی اجتماعی کلانتری (چاپ جدید+مهم)
2- روش تحقیق در علوم رفتاری زهره سرمد و بازرگان (جزوه آن هم می تواند مفید باشد)
3- روش تحقیق در علوم تربیتی دلاور (جزوه جامع 80 صفحه ای)
4- جزوه جامع روش تحقیق پایگاه توسعه روستایی
5- اصول ترویج و آموزش کشاورزی دکتر فمی (مهم)
6- رسانش و نوآوری دکتر عزت الله کرمی
7- مدیریت در ترویج دکتر چیذری (مهم)
8- مدیریت رفتار سازمانی علاقه بند یا رضائیان ( خلاصه آن هم کافی است)
9- جامعه شناسی روستایی دکتر کلانتری
10-جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی دکتر ازکیا
11-مدل های کمی در برنامه ریزی روستایی شهری کلانتری (مهم)
12-جزوه جامع برنامه ریزی روستایی اصول و مبانی پایگاه توسعه روستایی
13- جزوه جامع نظریات توسعه روستایی (مهم)
14- ارزشیابی پیامد گرا دکتر علی اسدی
15- خلاصه کتاب بنیان های علم سیاست عبدالرحمان عالم
16-جزوه روش تحقیق پیشرفته در توسعه کشاورزی علی اسدی
ورود به صفحه دکتری توسعه کشاورزی در پایگاه توسعه روستایی
منابع دکتری ترویج و آموزش کشاورزی 1399
دروس عمومی( ضریب 1): زبان عمومی – استعداد تحصیلی
دروس اختصاصی: مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل (ترویج و آموزش کشاورزی، اصول مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی، جامعه‌شناسی روستایی) و کارشناسی ارشد شامل (آموزش کشاورزی، روش تحقیق و آمار اجتماعی، مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی)
ü ترویج و آموزش کشاورزی: یکی از دروس بسیار کاربردی که در مقطع کارشناسی همواره مورد توجه قرار گرفته و داوطلبان توسعه و ترویج کشاورزی برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد باید این درس را بطور کامل مطالعه نمایند. این درس بعنوان درس یکی از دروس مهم کارشناسی برای دکتری توسعه کشاورزی انتخاب شده است. با توجه به گسترده بودن مباحث ترویج و آموزش کشاورزی بعضی از جزوات و منابع همواره بیشتر مورد توجه بوده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود.
ü اصول ترویج و آموزش کشاورزی (حسین شعبانعلی فمی): این کتاب به عنوان یک منبع جامع و کامل محسوب می شود که همه سرفصل های لازم را در خود جای داده است و بهتر است داوطلبان این کتاب را بصورت کامل مورد مطالعه قرار دهند. با توجه به برگزاری آزمون دکتری 97، می توان گفت مهمترین بخش های این کتاب عمدتا مربوط به تعاریف و تاریخچه ترویج، رهیافت ها و اهداف ترویج کشاورزی، شیوه های ترویجی، آموزش هال ترویج و متدهای آموزش مروجان اشاره کرد. خواندن کامل این کتاب و تست های مرتبط که همه ساله توسط دانشگاه پیام نور برای دانشجویان طراحی می شود بسیار مهم می باشد.
ü رسانش و نو آوری ها (عزت الله کرمی): با وجود گذشت دو دهه از چاپ کتاب رسانش و نو آوری هنوز این کتاب به عنوان یکی از مراجع اصلی شناخته می شود و سوالات متعددی از آن مطرح می شود و داوطبان باید کتاب یا خلاصه مباحث این کتاب را مطالعه نمایند.
ü مباحث نوین ترویج کشاورزی (کلانتری-اسدی و فمی): این کتاب هم که جدیدا به تحریر آمده می تواند منبع بسیار مفیدی جهت مطالعه باشد و داوطلبان بهتر است آنرا مطالعه نمید.
از مباحث مهم درس ترویج و آموزش کشاورزی می توان به تعاریف متداول ترویج کشاورزی( در کشورهای مختلف)، سیر تکاملی ترویج کشاورزی در ایران و جهان و انجمن ها و سازمان های متولی، رهیافت های گوناگون ترویج کشاورزی، شیوه های متداول ترویج کشاورزی، آموزش بزرگسالان و نیاز سنجی ها بسیار مهم میاشد.
ü رهیافت‌ها و فنون مشارکت در ترویج کشاورزی و توسعه روستایی شعبانعلی فمی، علم بیگی و شریف زاده، این کتاب به عنوان یکی از اصلی ترین رفرنس های کنکور 97 دکتری به حساب می امد و سوالات بسیاری از این کتاب در کنکور طراحی گردید از مهمترین سرفصل های این کتاب می توان به موارد زیر اشاره کرد “مفاهیم اساسی مشارکت مردم در برنامه‌های توسعه”، “ترویج مشارکتی”، “ارتباطات مشارکتی”، “توسعه مشارکتی فن‌آوری”، “ارزشیابی مشارکتی”، “سیر تکاملی، مفاهیم، اهداف، اصول و کاربرد روش‌های ارزیابی سریع روستایی و ارزیابی مشارکتی روستایی”، “فنون و روش‌های منتخب ارزیابی مشارکتی روستایی”، “مهارت‌های تسهیل‌گری”، “ارزیابی مشارکتی فقر”، “ارزیابی بهره‌وران”، “ارزیابی سریع نظام دانش کشاورزی” و “تحلیل جنسیتی
ü مدیریت در ترویج کشاورزی چیذری: مدیریت در ترویج همواره به عنوان یکی از چالش ها مطرح بوده است و هنوز هم کتاب دکتر چیذری به عنوان اصلی ترین رفرنس برای این درس مورد استفاده قرار می گیرد و در کنار آن کتاب مدیریت رفتار سازمانی رضائیان و اقتداری مناسب می باشد. از جمله سرفصل های این درس می توان به موارد زیر اشاره کرد
تعریف اصطلاحات، مفاهیم و تاریخچه مدیریت در کشاورزی،نظریه ها ،شیوه ها، اصول و سبک های مدیریتی و رهبری، ویژگی ها و صلاحیت های فردی و حرفه ای یک مدیر و شیوه های متداول رهبر بسیار مهم می باشد.
ü جامعه شناسی روستایی: این درس هم برای داوطلبان ترویج و توسعه کشاورزی در مقطع ارشد بسیار آشنا می باشد و بیشتر داوطلبان تسلط کافی بر آن دارند. اگر بخواهیم سه منبع کلی در این درس اشاره کنیم مسلما جامعه شناسی دکتر خلیل کلانتری، جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی ازکیا و جامعه شناسی دکتر وثوقی از جمله آنها می باشد.
از مباحث مهم این درس هم می توان به سیر تکامل جامعه شناسی و جامعه شناسی روستایی و تعاریف و ساختار متداول آن اشاره کرد.همچنین مباحث مربوط به مالکیت زراعی در ایران و جهان و شیوه های مدیریت روستایی در دوره های مختلف قبل و بعد انقلاب ، اصلاحات اراضی در ایران و جهان مهم می باشد. از مباحث دیگر می توان به دیدگاههای توسعه نیافتگی در کشورهای مختلف و دیدگاه های مکاتب مختلف اشاره کرد که بسیار مهم می باشد.
ü روش تحقیق و آمار: یکی از اصلی ترین دروس که در طول دوره ارشد و دکتری همواره موردنیاز دانشجویان و محققان بوده است درس روش تحقیق می باشد. از جمله مهمترین منابع درس روش تحقیق می توان به فصل آخر کتاب جامعه شناسی روستایی دکتر کلانتری، جزوه کلاسی دکتری کلانتری و اسدی، دکتر موحد، دکتر حسینی و یوسف حجازی و همچنین روش تحقیق در مطالعات روستایی و کشاورزی اشاره کرد. از سرفصل های مهم این درس می توان به موارد زیر اشاره کرد
شیوه های صحیح روش تحقیق و تکنیک های یک مطالعه، استراتژی های یک تحقیق قیاسی و استقرایی،شیوه های جمع آوری اطلاعات( حجم جامعه و نمونه) روش های نمونه گیری،متغیرها،انواع روش تحقیق در مطالعات میدانی،ابزار گرد آوری داده ها،مقیاس های مختلف یک پرسشنامه، پایایی و روایی و پارادیم های کلی یک تحقیق را بیان نمود.البته به داوطلبان تونصیه می شود مباحث مربوط به آمار توصیفی و استباطی، آزمون های پارامتری و ناپارامتری، تحلیل های عاملی اکتشافی و تاییدی ، رگرسیون و ضریب همبستگی بسیار مهم می باشد از منابع مهم به جزوه کلاسی آمار و داده پردازی دکتر کلانتری و فمی، آمار دکتر کریم منصور فر و مرتضی نصفت اشاره کرد.
ü آموزش کشاورزی: یکی از پیش نیاز های یک مروج ترویج تسلط بر شیوه های آموزشی در کشاورزی می باشد و برهمین اساس از جمله دروس بسیار مورد اکید برای دانشجویان ترویج کشاورزی مبحث آموزش است که موجب شده گرایشی خاص برای این مقطع در نظر گرفته شود. بنابر این باید با اصول و قواعد آموزش صحیح آشنا بود یکی از رفرنس های مهم کتاب های آموزش یزرگسالان عیسی زاده و زهرا صباغیان می باشد که دارای مرجعیت مناسبی می باشد. آموزش بزرگسالان، ازجهات مختلف مورد توجه واقع شده است، آموزش منبع حیاتی برای انسان است، زیرا آموزش، می تواند سایر منابع ارزشمند جامعه را، افزایش، مدیریت و تولید نماید. منابع ارزشمند، جامعه عبارت از دانش، قدرت، ثروت، شهرت و اعتبار است. باآموزش، دانش، به جامعه انتقال پیدا می کند، توانایی، مهارت و قابلیت جامعه برای، کسب قدرت، ثروت و اعتبار افزایش پیدا می کند؛ با آموزش موثر وروشمند می توان امکان تولید دانش رافراهم ساخت، تولید دانش، به تولید ثروت، ونیز تولید قدرت، می انجامد، اگر دانش به صورت مناسب، و همراه باارزشها، مدیریت شود، به شهرت ومحبوبیت اجتماعی نیز می انجامد. بنا براین آموزش، یک منبع غنی و زخیره کارساز، برای هر فرد، در هرزمان، برای تمام امور است. بزرگسالان به دلیل زخیره تجربه ومهارتهای کسب شده، سرمایه ارزشمند و بالفعل جامعه است. اگربه عللی گوناگونی توانایی هایشان، بارکود ویا نقصان مواجه گردد، راه حل بیرون شدن ازآن، آموزش است. داوطلبان علاوه بر مطالعه جامع رفرنس های بالا باید سعی نمایند جزوات و سایر تکنیک های آموزشی را هم به دقت مطالعه کنند. از سرفصل های مهم می توان به موارد زیر اشاره کرد
آموزش بزرگسالان---طرح موضوع تعریف و تحدید مفاهیم، تاریخچه آموزش بزرگسالان در جهان و ایران، ویژگیهای آموزش بزرگسالان، روش های آموزش بزرگسالان و تفاوت های روش های متداول با آموزش بزرگسالان ، : کلیات آموزش کارکنان، شیوه ها ، روش ها وفنون تدریس در آموزش سازمانی،اهداف و ضرورت های ارزشيابي آموزشي بازخورد آموزش و آموزش سازمانی.
*** مطالعه کامل سوالات کارشناسی ارشد 1395-1398(دروس مرتبط رشته های توسعه و ترویج کشاورزی)
*** مطالعه کامل سوالات دکتری 1398-1396( دروس مرتبط رشته های توسعه و ترویج کشاورزی)
مهمترین رفرنس های دکتری 1399
- جامعه شناسی روستایی خلیل کلانتری پیام نور
- جامعه شناسی روستایی منصور وثوقی
- جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستایی دکتر ازکیا
- ترویج و آموزش کشاورزی دکتر شعبانعلی فمی
- رهیافت ها و فنون مشارکتی شعبانعلی فمی، علم بیگی و شریف زاده
- رسانش و نوآوری ها عزت الله کرمی
- مدیریت رفتار سازمانی اقتداری و رضائیان
- مدیریت در ترویج کشاورزی دکتر چیذری
- پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی خلیل کلانتری
- تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم ها، دکتر علی رضاییان
- چهار بنیان یوسف حجازی
- جزوات در سطح کارشناسی و ارشد دکتر حسینی، علم بیگی و موحد محمدی
- آموزش بزرگسالان ابراهیم زاده و صباغیان
- نیاز سنجی در ترویج و آموزش کشاورزی دکتر حشمت الله سعدی
- ارتباطات و نوآوری دکتر شعبانعلی فمی و مهناز محمدزاده
- ترویج کشاورزی ایرج ملک محمدی جلد یک و دو
- جزوه روش ها و فنون تدریس دکتر حسینی و شعبانی دانشگاه تهران
- جزوه ارزشیابی آموزشی دکتر یوسف حجازی
