منابع تخصصی دکتری ترویج کشاورزی1401 - پایگاه علمی توسعه روستایی

وبینار موفقیت در آزمون دکتری 1402 پایگاه توسعه روستایی (متعاقبا زمان برگزاری اعلام می شود)

منابع دکتری ترویج و آموزش کشاورزی 1402

دروس عمومی( ضریب 1): زبان عمومی – استعداد تحصیلی

دروس اختصاصی: مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل (ترویج و آموزش کشاورزی، اصول مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی، جامعه‌شناسی روستایی) و کارشناسی ارشد شامل (آموزش کشاورزی، روش تحقیق و آمار اجتماعی، مدیریت در ترویج و آموزش کشاورزی)

ترویج و آموزش کشاورزی: یکی از دروس بسیار کاربردی که در مقطع کارشناسی همواره مورد توجه قرار گرفته و داوطلبان توسعه و ترویج کشاورزی برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد باید این درس را بطور کامل مطالعه نمایند. این درس بعنوان درس یکی از دروس مهم کارشناسی برای دکتری توسعه کشاورزی انتخاب شده است. با توجه به گسترده بودن مباحث ترویج و آموزش کشاورزی بعضی از جزوات و منابع همواره بیشتر مورد توجه بوده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود.

اصول ترویج و آموزش کشاورزی (حسین شعبانعلی فمی): این کتاب به عنوان یک منبع جامع و کامل محسوب می شود که همه سرفصل های لازم را در خود جای داده است و بهتر است داوطلبان این کتاب را بصورت کامل مورد مطالعه قرار دهند. با توجه به برگزاری آزمون دکتری 1401، می توان گفت مهمترین بخش های این کتاب عمدتا مربوط به تعاریف و تاریخچه ترویج، رهیافت ها و اهداف ترویج کشاورزی، شیوه های ترویجی، آموزش های ترویج و متدهای آموزش مروجان اشاره کرد. خواندن کامل این کتاب و تست های مرتبط که همه ساله توسط دانشگاه پیام نور برای دانشجویان طراحی می شود بسیار مهم می باشد.

رسانش و نو آوری ها (عزت الله کرمی): با وجود گذشت دو دهه از چاپ کتاب رسانش و نو آوری هنوز این کتاب به عنوان یکی از مراجع اصلی شناخته می شود و سوالات متعددی از آن مطرح می شود و داوطبان باید کتاب یا خلاصه مباحث این کتاب را مطالعه نمایند.

مباحث نوین ترویج کشاورزی (کلانتری-اسدی و فمی): این کتاب هم که جدیدا به تحریر آمده می تواند منبع بسیار مفیدی جهت مطالعه باشد و داوطلبان بهتر است آنرا مطالعه نماید. از مباحث مهم درس ترویج و آموزش کشاورزی می توان به تعاریف متداول ترویج کشاورزی( در کشورهای مختلف)، سیر تکاملی ترویج کشاورزی در ایران و جهان و انجمن ها و سازمان های متولی، رهیافت های گوناگون ترویج کشاورزی، شیوه های متداول ترویج کشاورزی، آموزش بزرگسالان و نیاز سنجی ها بسیار مهم میاشد.

رهیافت‌ها و فنون مشارکت در ترویج کشاورزی و توسعه روستایی شعبانعلی فمی، علم بیگی و شریف زاده، این کتاب به عنوان یکی از اصلی ترین رفرنس های کنکور 1402 دکتری به حساب می امد و سوالات بسیاری از این کتاب در کنکور طراحی گردید از مهمترین سرفصل های این کتاب می توان به موارد زیر اشاره کرد “مفاهیم اساسی مشارکت مردم در برنامه‌های توسعه”، “ترویج مشارکتی”، “ارتباطات مشارکتی”، “توسعه مشارکتی فن‌آوری”، “ارزشیابی مشارکتی”، “سیر تکاملی، مفاهیم، اهداف، اصول و کاربرد روش‌های ارزیابی سریع روستایی و ارزیابی مشارکتی روستایی”، “فنون و روش‌های منتخب ارزیابی مشارکتی روستایی”، “مهارت‌های تسهیل‌گری”، “ارزیابی مشارکتی فقر”، “ارزیابی بهره‌وران”، “ارزیابی سریع نظام دانش کشاورزی” و “تحلیل جنسیتی

مدیریت در ترویج کشاورزی چیذری: مدیریت در ترویج همواره به عنوان یکی از چالش ها مطرح بوده است و هنوز هم کتاب دکتر چیذری به عنوان اصلی ترین رفرنس برای این درس مورد استفاده قرار می گیرد و در کنار آن کتاب مدیریت رفتار سازمانی رضائیان و اقتداری مناسب می باشد. از جمله سرفصل های این درس می توان به موارد فوق اشاره کرد، تعریف اصطلاحات، مفاهیم و تاریخچه مدیریت در کشاورزی،نظریه ها ،شیوه ها، اصول و سبک های مدیریتی و رهبری، ویژگی ها و صلاحیت های فردی و حرفه ای یک مدیر و شیوه های متداول رهبر بسیار مهم می باشد.

جامعه شناسی روستایی: این درس هم برای داوطلبان ترویج و توسعه کشاورزی در مقطع ارشد بسیار آشنا می باشد و بیشتر داوطلبان تسلط کافی بر آن دارند. اگر بخواهیم سه منبع کلی در این درس اشاره کنیم مسلما جامعه شناسی دکتر خلیل کلانتری، جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی ازکیا و جامعه شناسی دکتر وثوقی از جمله آنها می باشد. از مباحث مهم این درس هم می توان به سیر تکامل جامعه شناسی و جامعه شناسی روستایی و تعاریف و ساختار متداول آن اشاره کرد.همچنین مباحث مربوط به مالکیت زراعی در ایران و جهان و شیوه های مدیریت روستایی در دوره های مختلف قبل و بعد انقلاب ، اصلاحات اراضی در ایران و جهان مهم می باشد. از مباحث دیگر می توان به دیدگاههای توسعه نیافتگی در کشورهای مختلف و دیدگاه های مکاتب مختلف اشاره کرد که بسیار مهم می باشد.

روش تحقیق و آمار: یکی از اصلی ترین دروس که در طول دوره ارشد و دکتری همواره موردنیاز دانشجویان و محققان بوده است درس روش تحقیق می باشد. از جمله مهمترین منابع درس روش تحقیق می توان به کتاب پردازش و تحلیل داده های اجتماعی و اقتصادی دکتر کلانتری اشاره کرد. از سرفصل های مهم این درس می توان به موارد زیر اشاره کرد، شیوه های صحیح روش تحقیق و تکنیک های یک مطالعه، استراتژی های یک تحقیق قیاسی و استقرایی،شیوه های جمع آوری اطلاعات( حجم جامعه و نمونه) روش های نمونه گیری،متغیرها،انواع روش تحقیق در مطالعات میدانی،ابزار گرد آوری داده ها،مقیاس های مختلف یک پرسشنامه، پایایی و روایی و پارادیم های کلی یک تحقیق را بیان نمود.البته به داوطلبان تونصیه می شود مباحث مربوط به آمار توصیفی و استباطی، آزمون های پارامتری و ناپارامتری، تحلیل های عاملی اکتشافی و تاییدی ، رگرسیون و ضریب همبستگی بسیار مهم می باشد از منابع مهم به جزوه کلاسی آمار و داده پردازی دکتر کلانتری و فمی، آمار دکتر کریم منصور فر و مرتضی نصفت اشاره کرد.

آموزش کشاورزی: یکی از پیش نیاز های یک مروج ترویج تسلط بر شیوه های آموزشی در کشاورزی می باشد و برهمین اساس از جمله دروس بسیار مورد اکید برای دانشجویان ترویج کشاورزی مبحث آموزش است که موجب شده گرایشی خاص برای این مقطع در نظر گرفته شود. بنابر این باید با اصول و قواعد آموزش صحیح آشنا بود یکی از رفرنس های مهم کتاب های آموزش یزرگسالان عیسی زاده و زهرا صباغیان می باشد که دارای مرجعیت مناسبی می باشد. آموزش بزرگسالان، ازجهات مختلف مورد توجه واقع شده است، آموزش منبع حیاتی برای انسان است، زیرا آموزش، می تواند سایر منابع ارزشمند جامعه را، افزایش، مدیریت و تولید نماید. منابع ارزشمند، جامعه عبارت از دانش، قدرت، ثروت، شهرت و اعتبار است. باآموزش، دانش، به جامعه انتقال پیدا می کند، توانایی، مهارت و قابلیت جامعه برای، کسب قدرت، ثروت و اعتبار افزایش پیدا می کند؛ با آموزش موثر وروشمند می توان امکان تولید دانش رافراهم ساخت، تولید دانش، به تولید ثروت، ونیز تولید قدرت، می انجامد، اگر دانش به صورت مناسب، و همراه باارزشها، مدیریت شود، به شهرت ومحبوبیت اجتماعی نیز می انجامد. بنا براین آموزش، یک منبع غنی و زخیره کارساز، برای هر فرد، در هرزمان، برای تمام امور است. بزرگسالان به دلیل زخیره تجربه ومهارتهای کسب شده، سرمایه ارزشمند و بالفعل جامعه است. اگربه عللی گوناگونی توانایی هایشان، بارکود ویا نقصان مواجه گردد، راه حل بیرون شدن ازآن، آموزش است. داوطلبان علاوه بر مطالعه جامع رفرنس های بالا باید سعی نمایند جزوات و سایر تکنیک های آموزشی را هم به دقت مطالعه کنند. از سرفصل های مهم می توان به موارد فوق اشاره کرد آموزش بزرگسالان---طرح موضوع تعریف و تحدید مفاهیم، تاریخچه آموزش بزرگسالان در جهان و ایران، ویژگیهای آموزش بزرگسالان، روش های آموزش بزرگسالان و تفاوت های روش های متداول با آموزش بزرگسالان ، : کلیات آموزش کارکنان، شیوه ها ، روش ها وفنون تدریس در آموزش سازمانی،اهداف و ضرورت های ارزشيابي آموزشي بازخورد آموزش و آموزش سازمانی.

*** مطالعه کامل سوالات کارشناسی ارشد 1397-1401(دروس مرتبط رشته های توسعه و ترویج کشاورزی)

*** مطالعه کامل سوالات دکتری 1401-1396( دروس مرتبط رشته های توسعه و ترویج کشاورزی)

جمع بندی و تحلیل سوالات

تحلیل سوالات دکتری 1401 ترویج و آموزش کشاورزی، بیانگر این مطلب است که سوالات از استاندارد لازم برخوردار است. سوالات مطرح شده در مبحث آموزش و ترویج عمدتا بصورت کتابی بوده و مقولات نوآوری و رهیافت های عمومی ترویج و دیدگاههای مروجان در حوزه کلاسیک و مکاتب توسعه ای مطرح شده است. در حوزه مدیریت ترویج هم رفرنس مدیریت در ترویج دکتر چیذری به عنوان مهمترین رفرنس که سوالات مطرح شده است می توان اشاره کرد . سوالات مرتبط با جامعه شناسی و عمران روستایی عمدتا از کتاب دکتر کلانتری و ازکیا می باشد و مباحثی همچون اصلاحات اراضی و مدیریت روستا همچون هیات های هفت نفره،شرکت های تعاونی تولید و نسق ازسوالاتی است که مطرح شده است . سوالات روش تحقیق هم عمدتا از کتاب پرازش و تحلیل داده های دکتر کلانتری می باشد و نمونه گیری، آزمونهای آماری همچون t، آزمونهای پارامتریک و ناپارامتریک و رگرسیون از بیشترین مباحثی است که از آنها سوال مطرح شده است و سوالات دروس آموزش بزرگسالان و ارزشیابی هم از کتب ابراهیم زاده و حجازی می باشد و یک سوال هم از مدل سوات و بازهم مدیریت رفتارسازمانی جزوسوالات بخش انتهای کنکور 1402 ترویج است.

داوطلبان گرامی توجه داشته باشند که لازمه موفقیت در آزمون دکتری 1402 ، مطالعه همه دروس می باشد و از دروس عمومی هم غفلت نشود چون می تواند بسیار حائز اهمیت باشد و در انتها ذکر این نکته ضروری است مرور و خلاصه خود داوطلب می تواند بسیار راهگشا باشد.

مهمترین رفرنس های دکتری 1402

- جامعه شناسی روستایی خلیل کلانتری پیام نور

- جامعه شناسی روستایی منصور وثوقی

- جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستایی دکتر ازکیا

- ترویج و آموزش کشاورزی دکتر شعبانعلی فمی

- رهیافت ها و فنون مشارکتی شعبانعلی فمی، علم بیگی و شریف زاده

- رسانش و نوآوری ها عزت الله کرمی

- مدیریت رفتار سازمانی اقتداری و رضائیان

- مدیریت در ترویج کشاورزی دکتر چیذری

- پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی خلیل کلانتری

- تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم ها، دکتر علی رضاییان

- چهار بنیان یوسف حجازی